پایش شیوع گـواتر و میـزان ید ادرار در دانش آموزان ۱۰-۸ ساله استان تهران در سال ۱۳۸۶: ۱۷ ســال پس از یدرسانـی

چکیده سابقه و هدف: پس از دو دهه فعالیت، ایران بعنوان کشور عاری از کمبود ید در منطقه شناخته شده است. در این پایش شیوع گواتر و غلظت ید ادرار 17 سال پس از یدرسانی و مصرف نمک یددار در استان تهران در پاییز سال 1386مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، 1200 کودک دبستانی 8 تا 10 ساله مدارس استان تهران به صورت تصادفی و به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. میزان شیوع گواتر، غلظت ید ادرار، ید موجود در نمک خانوارها و حجم تیروئید بدست آمده به روش اولتراسونوگرافی بررسی شد. میزان ید ادراری نمونه ها تعیین و میزان واقعی آن در جامعه برآورد گردید. یافته ها: فراوانی کلی گواتر 3/2 درصد بدست آمد. میانه ید ادرار 1/94 میکروگرم در لیتر بود و 8/20 درصد افراد ید ادرار کمتر از 50 میکروگرم در لیتر داشتند. 9/54 درصد خانوارهای تهرانی از نمک تصفیه شده استفاده می کردند. 5/62 درصد نمک های مصرفی خانوارها کمتر از 15 گاما ید داشتند. میانه حجم تیروئید دو جنس برای سنین 7 تا 11 سال در دختران کمی بیشتر از پسران بود، اما حجم صدک 97 در تمام گروه های سنی بین دختران و پسران یکسان بود. حجم تیروئید در هر دو جنس بطور قابل ملاحظه ای با سن افزایش یافته و با قد، وزن و سطح بدن ارتباط مستقیم داشت. نتیجه گیری: 17 سال پس از یدرسانی، شیوع گواتر در استان تهران کاهش پیدا نموده، اما میانه ید ادرار نسبت به مطالعه سال های 1375 و 1380 کاهش یافته است. بنابراین تجدیدنظر در برنامه کشوری و نظارت بر اجرای صحیح برنامه های حذف کمبود ید ضروری است. واژگان کلیدی: تیروئید، گواتر، غلظت ید ادرار، نمک ید ادرار، حجم تیروئید.